Eigen regie maar dan zónder technologie
Zorginnovatie gaat verder dan technologie; het draait ook om een andere manier van werken
In een klein Drents dorpje, waar de inwoners ‘Spekbraanders’ worden genoemd, wonen Jan en Willy* (80 jaar). Ze woonden een tijdje uit elkaar omdat Willy viel en moest revalideren, terwijl Jan steeds verder achteruitging en op een tijdelijke plek in een woonzorgcentrum belandde. Daarna woonden ze weer samen in een aanleunwoning van Noorderboog.
Kan je het ook zelf proberen?
Willy herstelt redelijk van haar val, maar Jan kan niet meer lopen en heeft 's ochtends volledige hulp nodig bij het wassen en aankleden. Op een ochtend helpt verzorgende-IG Lumien Jan met douchen. Willy vraagt zich af: “En ik dan, wie helpt mij nu? Ik wil een andere broek aan.” Lumien, nog bezig met Jan, vraagt Willy of ze het zelf kan proberen. Willy is niet blij, maar probeert het en het lukt! Ze krijgt zelf haar broek en schoenen aan.
Voor mij zou het makkelijker zijn om gewoon de gevraagde zorg te bieden, maar ik neem het pas over als iemand het echt niet meer kan. Het zorgt bij de bewoner voor meer zelfstandigheid, onafhankelijkheid en activiteit. Dat geeft ons meer tijd voor wat echt belangrijk is.
Minder zorgmomenten
Dit zet Lumien aan het denken. Willy kan misschien meer zelf dan ze aangeeft. 's Avonds helpt Lumien Willy met uitkleden en moedigt haar opnieuw aan om het zelf te proberen. Willy is boos, maar doet het toch en het lukt weer. Na een paar dagen lukt het Willy steeds beter en wordt besloten dat de avondzorg niet meer nodig is. Willy krijgt een stukje eigen regie terug.
Weerstand
Lumien’s aanpak wordt niet meteen door iedereen gewaardeerd. Sommige collega’s, familie en Willy zelf waren eerst niet blij. Lumien zegt: “Voor mij zou het makkelijker zijn om gewoon de gevraagde zorg te bieden, maar zo ben ik niet. Ik neem het pas over als iemand het echt niet meer kan. Als ik denk dat iemand het zelf kan, stimuleer ik dat. Je hebt zorgermedewerkers die over het algemeen alles doen wat gevraagd wordt en je hebt zorgermedewerkers die aan de bewoner vragen: ‘zou je dat ook zelf kunnen proberen?’ Ik val onder die laatste categorie.
Verwachtingen
Volgens Lumien heeft dit ook te maken met verwachtingen. "Als er een zorgmoment is afgesproken, verwacht een bewoner vaak dat je alles overneemt. En als je dat eenmaal doet, is het moeilijk om te veranderen. Het is belangrijk om duidelijk te maken wat wel en niet verwacht kan worden. Regelmatig krijgen we de vraag voor hulp bij het wassen van de rug, maar lukt het jou om zelf je rug te wassen? Mij niet. Is het dan een zorgvraag?” Het is cruciaal om als team op dezelfde manier te werken, anders hoor je al gauw: “Maar jouw collega doet het wel.”
Het belang van eigen regie
Eigen regie geeft mensen meer controle over hun leven. Willy die zelf haar broek aantrekt? Dat laat zien hoe belangrijk het is om mensen aan te moedigen dingen zelf te doen. Het gaat niet altijd makkelijk en niet iedereen ziet direct de meerwaarde, maar het is de moeite waard om dat gesprek aan te gaan. Het zorgt voor meer zelfstandigheid, onafhankelijkheid en activiteit, wat haar gezondheid ten goede komt. Voor zorgverleners betekent het minder schakelen tussen taken en meer tijd voor wat echt belangrijk is. Win-Win dus, daar doen we het toch voor?
* Fictieve namen